والدین گرامی؛ امسال شما الهام بخش دیگران باشید و یک فرهنگ ساز شوید.

این مقاله در مورد یک مسئله بسیار مهم و حیاتی است که همه معلمان مدارس، مربیان مهدهای کودک و والدین باید بدانند.

زمانی که مشغول تماشای سریال های جذاب و مورد علاقه خود از تلویزیون هستیم و یا در گوشی موبایل و فضای مجازی دور می زنیم و به تماشای عکس و فیلم های سرگرم کننده دیگران نشسته ایم، خطرات فاجعه بار جهانی و تلفات زیادی در حال رخ دادن بر کره زمین است که تا چند سال دیگر گریبان فرزندان و نوادگان خودمان را خواهد گرفت.! البته تا همین الان هم بسیاری از این فجایع نامرئی، خودمان را درگیر کرده است!

هر کدام از ما انسان ها، در این مسئله نقش داشته و موظفیم که ابتدا خودمان بیاموزیم، اجرا کنیم و سپس به دیگران انتقال دهیم. این یک وظیفه کاملا انسانی، برای تک تک ماست.

بیایید بعضی وقت ها کمی از فضای مجازی، از تماشای فیلم و سریال فاصله بگیریم و در مقابل این واقعیت های تهدید آمیز، احساس مسئولیت کرده و در حد توان خود، اقدام کنیم. بیایید تا امسال، ما فرهنگ ساز باشیم. از دولت و سیاستمداران توقع فرهنگ سازی نداشته باشیم و خودمان، به خاطر کشور خودمان، به خاطر زمین مادری خودمان، به خاطر سلامت فرزندان، نوادگان و آیندگانمان، در فضای مجازی خود، حداقل هر ماه یک بار، برای آموزش و فرهنگ سازی فعالیتی کنیم…

مهم نیست که شما فقط صد فالوور و دنبال کننده دارید یا هزار نفر… حتی اگر فقط بیست نفر اینستاگرام شما را دنبال می کنند، برای همان بیست نفر بنویسید و رسالت انسانی خود را به انجام برسانید. شاید از این بیست دنبال کننده، فقط دو نفر تحت تاثیر قرار بگیرند، و همین برای شما کافیست…

کره زمین تنها سیاره ای در جهان است که از حیات پشتیبانی می کند. اما فعالیت های انسانی، اکنون این سیاره زیبای ما را در معرض خطر قرار داده است. تغییرات اقلیمی، تأثیر بسیار بدی بر محیط زیست ما گذاشته است. تخریب کره زمین، سلامت فرزندان و نوادگان ما را با یک خطر جدی تهدید می کند.

شاید باورتان نشود که تفکیک نکردن زباله ها، صرفه جویی نکردن در مصرف انرژی و ریختن زباله روی زمین، ارتباط مستقیم با گازهای گلخانه ای و گرم شدن کره زمین ، بحران لایه اُزن، از بین رفتن تنوع زیستی و آلودگی آب اقیانوس ها داشته و این موارد نیز ارتباط زنجیره ای مستقیمی با بیماری های مختلف ما انسان ها دارند

چرا در سال های اخیر، آمار بیماری های عجیب و غریب اینقدر بالا رفته است؟ یکی از بزرگ ترین عوامل ایجاد انواع حساسیت ها، حساسیت های پوستی، بیش فعالی ها و عدم تمرکزها، افسردگی ها، اتیسم، مختل شدن سیستم ایمنی بدن و ابتلا به بیماری های خودایمنی نظیر ام اس و دیابت های وابسته به انسولین حتی در بین کودکان ، از عوارض منفی و مخرب آلودگی های زیست محیطی، استفاده بی رویه از سموم، آفت کش ها و کودهای شیمیایی است. آلودگی های موجود در هوا و ذرات میکروسکوپی و آلاینده های بسيار ریز وارد ریه های ما و عزیزانمان می شود و به مرور زمان، در طولانی مدت باعث به وجود آمدن بیماری های مختلف، از جمله بیماری های قلبی، گوارشی، سکته ها، سرطان ها، آلزایمر و غیره می گردد. این آلودگی ها فقط در هوا نیست، بلکه مدتهاست که به داخل مواد غذایی هم رسوب کرده است و سیستم ایمنی بدن که باید به تهدیدهای بیرونی و ويروس ها و میکروب های بیگانه حمله کند و آن ها را از پا درآورد تا سلامت وجود ما حفظ شود، گاهی چنان سردرگم می شود که به اندام های بدن و سلول های خودی حمله می کند.!

بگذارید فقط در مورد فضای طبیعت و زباله در کشور خودمان بگوییم؛ کسانی که حتی یک بار به کشورهای اروپایی و امریکایی و یا حتی همین کشورهای همسایه سفر کرده اند ، به خوبی متوجه می شوند که چه تفاوت های چشمگیری در محیط زیست ایران با سایر کشورها وجود دارد. تفاوت هایی که بسیاری از آن ها اصلا هیچ ربطی به دولت و سیاستمداران ندارد و همه چیز به فرهنگ و رفتارهای خود مردم برمیگردد. در کشورهای پیشرفته از همان دوران مهدکودک برای بچه ها آموزش های محیط زیستی را شروع می کنند. سیستم آموزشی افراد را از نخستین سال های کودکی ، نسبت به محافظت از زمین و طبیعت، متعهد و دلسوز و مسئول تربیت می کنند.

زیرا آینده جهان در دست کودکان هر نسل است و کودکان امروز رهبران و مدیران آینده زمین و سرزمین خود هستند. در کشورهای پیشرفته، افراد جامعه از همان کودکی می‌آموزند که طبیعت هم بخشی از خانه آن ها است و به عنوان مثال، همانطور که از محیط خانه مراقبت کرده و آن را آلوده نمی کنند، در بیرون از خانه نیز نباید زباله ریخته و آن را آلوده کنند. و این فقط بخش کوچکی از آموزش مراقبت از محیط زیست میباشد…

البته در این کشورها، این آموزش ها، قبل از ورود کودک به مدرسه، در خانه و توسط والدین شروع می شود. به همین دلیل شما در طبیعت کشورهای دیگر و در کوچه و خیابان زباله و آلودگی نمی بینید.

در ایران چه کسی مسئول این آموزش و فرهنگ سازی است؟

متاسفانه عید امسال هم مثل همیشه، در جنگل های مهم و معروف ایران ، به هر گوشه ای که چشم می انداختی پر از زباله بود. حیف و صد حیف… کنار دریا هم همینطور بود و تا چشم کار می کرد، هر کجا پای آدمیزاد رسیده، پر از کیسه های پلاستیکی، ته سیگارها، بطری های خالی، پوست میوه، قوطی های فلزی، پاکت تخمه و پاکت چیپس و پفک بود که زیبایی طبیعی آن جنگل و ساحل و دریا را می‌گرفت و پس از مدتی هم تبدیل به آلودگی های شیمیایی می‌شود و از طریق غذا و هوا به بدن ما رسوب می کند.

به هر حال باید از جایی شروع کرد. خودمان باید به فکر بوده و دست به کار شویم. ما، من، تو، شما …

این خطر بزرگی که فرزندان و آیندگان را تهدید می کند، از طریق فرهنگ سازی، آگاهی رسانی و رعایت کردن مردم، تا درصد بسیار زیادی زیادی بهبود خواهد یافت…

امروز ، بیست و دوم اپریل و دوم اردیبهشت، روز زمین است.

این زمین باید براي آیندگان ما حفظ شود. آب ها، جنگل ها، دریاها، منابع طبیعی، گیاهان و هوای پاک برای تنفس… این ها که همه به دست انسان ها در حال نابودیست!

روز زمین بهترین فرصت است تا با کودکان، نوجوانان و خانواده خود در این مورد صحبت کنید. کودکان چیزی از آب شدن یخ های جهان، تغییرات اقلیمی، میوه ها و غذاهای فرآوری شده و تراریخته، دستکاری های ژنتیکی و کودهای شیمیایی، آلودگی های زیست محیطی و گازهای گلخانه ای متوجه نمی شوند. اما می توانیم به ساده ترین شکل، در حد سن و درک و فهم آن ها، مسائل ساده و بنیادی را به آن ها انتقال دهیم. می توانیم حس تعلق و دوست داشتن و دلسوزی را در آن ها ایجاد کنیم.

به خاطر خودشان، به خاطر فرزندان و نوادگان خودشان… تصور کنید که اگر هر خانواده و هر کودک، بتواند به این مسئله اهمیت داده و از نظر عملی اجرا کند، چه تاثیر مهمی در حفظ محیط زیست و کره زمین خواهد داشت.

چند راهکار ساده برای آموزش به کودکان، برای ایجاد تغییرات بزرگ؛

والدین عزیز و فرهیخته لطفا در منزل، این آموزش های ساده و مهم را شروع کنید.

راهکار زیست محیطیِ اول ؛

هر چند وقت یک بار با فرزندان و خانواده خود یک برنامه قدم زدن ترتیب دهید و در این برنامه، زباله های روی زمین اطراف محله خود را تمیز کنید و به دیگران بیاموزید که هرگز بیرون از ماشین و بیرون از خانه نباید زباله ای را روی زمین بیندازند. مگر این که دقیقا در کنار یک سطل زباله باشد. می توانید هر ده روز یکبار این کار را به طور منظم در پیاده روی اطراف منزل خود انجام دهید. اگر با بچه هایتان بیرون می روید، یک کیسه زباله بزرگ برای جمع آوری زباله هایی که روی زمین می بینید به همراه داشته باشید. یک جفت دستکش پلاستیکی و ماسک صورت هم برای اینکه آلودگی زباله ها شما را تهدید نکند…

یا یک فعالیت برنامه ریزی شده انجام دهید و زباله ها را در منطقه ای خارج از شهر، مثل یک قسمت کوچک از بیابان، از جنگل و یا کنار دریا، که متاسفانه با زباله های پلاستیکی زیادی آلوده شده است جمع آوری کنید.

مطمئنا با جمع آوری زباله ها از یک محله، مشکل محیط زیست جهان برطرف نمی شود، اما شما با این کار فرهنگ سازی بزرگی انجام داده اید. این فعالیت خود را به دیگران نشان دهید تا همه بیاموزند. زمانی که تعداد زیادی از انسان ها این کار را انجام دهند، کم کم مشکل محیط زیست و طبیعت برطرف خواهد شد.

چنین کاری در ذهن فرزند شما و هر شخصی که چنین صحنه ای را ببیند تاثیر فوق العاده مثبتی خواهد گذاشت. حتما و لطفا این کار را در صفحات مجازی خود به اشتراک گذاشته و از دیگران نیز دعوت کنید تا این کار را هر از گاهی انجام دهند. همچنین از مردم درخواست کنید که به عنوان یک شهروند فرهیخته، آگاه و دلسوز، هرگز زباله خود را در طبیعت یا در خیابان نریزند. به آن ها توصیه کنید که همیشه یک کیسه زباله در اتومبیل خود به همراه داشته باشند.

راهکار مهم دوم جهت احترام به محیط زيست و سیاره زمین؛

تفکیک زباله های تر و خشک. این کار برای تقویت دقت و تمرکز و پرورش صبوری در کودکان نیز بسیار تمرين مناسبی است. ما وقتی که تمام زباله های تر و خشک را درون یک سطل می اندازیم یعنی حوصله، صبوری و دقت لازم را برای تفکیک مواد نداریم! اما تفکیک و جداسازی وسایل و زباله های مختلف، باعث دقت بیشتر ما و فرزندانمان خواهد شد. همچنین در حین دور ریختن زباله ها بخاطر حفظ این سيستم جداسازی، مجبوریم که صبورتر و آرامتر باشیم و مطمئنا این کار به صورت غيرمستقيم، صبوری و آرامش را به بچه ها یاد داده و انتقال می دهد.

این روزها تمام بسته بندی های مواد غذایی و مابقی وسایل، قابل بازیافت و از جنس پلاستیک، مقوا و فلز هستند. در داخل خانه و یا آشپزخانه خود یک سطل مخصوص زباله های خشک داشته باشید و آن ها را با زباله های تر و طبیعی مخلوط نکنید. اگر دوست دارید که به صورت حرفه ای تفکیک کنید و به کودک خود نیز غیرمستقیم آموزش دهید، می توانید سه یا چهار سطل زباله برای مواد بازیافتی درست کنید تا بتوانید به راحتی زباله های تر مثل پوست میوه ها، گیاهان، سبزیجات و باقیمانده غذا و تفاله چای را که جزو زباله های تر هستند در یک سطل و سپس کیسه ها و وسایل و بطری های پلاستیکی را در سطلی دیگر، مقواها و جعبه ها را در سطل مخصوص زباله های کاغذی و زباله های فلزی را نیز در سطل مخصوص فلزات قرار دهید.

راهکار زیست محیطی ِ مهم سوم؛

هر سال یک درخت بکارید.

محققان تخمین می زنند که هر ساله، میلیاردها میلیارد درخت در جهان قطع می شود، بنابراین شاید بتوانیم در خوشبینانه ترین حالت، با کاشت درختی ، گوشه اندکی این خسارت را جبران کنیم.

چه لزومی به کاشت درخت ما هست؟!  درختان دی اکسید کربن را جذب کرده و اکسیژن آزاد می کنند تا ما راحت تر تنفس کنیم. تا در سال های پیش رو، فرزندان و نوادگانمان بتوانند نفس بکشند. درختان ریه های زمین هستند! درختان همچنین سرپناه و غذا برای حیواناتی مانند سنجاب و جغد و انواع پرندگان فراهم می کنند. بسته به جایی که درختان کاشته می شوند، سایه آنها حتی می تواند نیاز به تهویه هوا را در ماه های گرم تر کاهش دهد. چند دلیل دیگر برای کاشت یک درخت از سمت من و شما و کاشت درختانی از سمت آشنایان و دوستانمان نیاز دارید؟ فکرش را بکنید که اگر هر کدام از ما فقط سه نفر را آگاه و تشویق به درختکاری کنیم، در سال چندین و چند نهال درخت از سمت ما کاشته خواهد شد! فرقی نمی کند که این درخت را کجا بکارید. برای حیاط خود یا در پارک محله و حتی در جایی خارج از شهر می توانید یک نهال بکارید. با هیجان و عشق، منتظر بمانید که در نهایت از میوه و محصول این درختان بهره مند شوید و یا به مرور زمان و در گذر سال ها، شاهد رشد و قد کشیدن آن ها باشید.

اگر شما در منزل خود حیاط نداشته و علاقه ای به کاشت نهال در خارج از شهر ‌و مکان های عمومی ندارید، می توانید در یک گلدان کوچک نیز درون آپارتمان یا روی بالکن، یک گیاه بکارید.

راهی عالی برای آموزش زمین به بچه ها، علاقه مند کردن آنها به طبیعت و سرسبزی است. آن ها از این طريق مراحل پرورش یک گیاه را خواهند دید. کل فرآیند رشد گیاهان را بهتر درک می کنند. تماشای رشد یک گیاه آن ها را با روحیه ای دلسوز، صبور و مراقب بار می آورد. یاد می گیرند که هر زمان که خاک خشک شد حتما بذر را آبیاری و از آن مراقبت کنند.  

حتی اگر کاشت دانه را در یک بطری آب پلاستیکی انجام دهید، زمانی که ریشه آن شروع به نمایان شدن کرد، کودک شاهد این تغییر و تحول و فرایند رشد گیاه خواهد بود. می توانید به او بگویید که ریشه آب و مواد غذایی را از خاک می گیرد. و وقتی گیاه به اندازه کافی بزرگ شد، آن را به ظرف بزرگتری پیوند بزنید یا آن را در فضای باز و به باغچه و گلدان بیاورید. شما باید در تمام مراحل، کودک خود را درگیر این موارد کنید.

می توانید در فرایند کاشت و رشد گیاه از کودکان سوالات بسیاری پرسیده و آن ها را به تفکر و ارائه نظراتشان تشویق کنید: 

  • این دانه و بذر از نظر شما چه شکلی و شبیه چه چیزی است؟ به نظرت این بذر توی خاک الان چه حسی دارد؟  
  • می بینی جوانه می زند؟ به نظرت جوانه اش شبیه چیست و چه شکلی است؟ 
  • به او اجازه دهید که جوانه را به آرامی لمس کند – لمس کردن جوانه گیاه چه حسی دارد؟ آیا بو دارد؟ 
  • آیا می توانید ریشه های آن را پیدا کنید؟ ساقه اش چطور؟ برگها؟ 
  • به نظر شما این گیاه چه کاری می کند و برای چه چیزی مفید و قابل استفاده است؟ وقتی بزرگ شد چگونه می توانیم از آن استفاده کنیم؟ 
  • یک گیاه برای زندگی و زنده ماندن به چه چیزهایی نیاز دارد؟ 
  • آیا خاک نقشی در کمک به زندگی گیاه دارد؟ چطور؟

خب شما با این فعالیت، در واقع با یک تیر چندین و چند هدف را زده اید. با کودک خود یک فعالیت زیبای مشترک و هدفمند انجام داده اید. با کودک تعامل داشته اید. با کودک حرف زده و به او فرصت فکر کردن و حرف زدن و بیان نظرات و گسترش دایره لغات را داده اید. تمام حواس پنجگانه کودک را تحریک کرده اید. این فعالیت مزایا و اهداف فوق العاده زیادی دارد.

فراموش نکنید که در حین انجام این فعالیت ، روی نحوه آبیاری درختان و گیاهان جهت هدر ندادن آب هم به کودکان تاکید کنید. آن ها به رفتار شما نگاه می کنند و این موضوعات را از شما می‌آموزند. در حالی که همه خواهان یک باغچه زیبا در حیاط خانه خود هستند، باور نکردنی نیست که چقدر آب در طول این فرآیند هدر می دهیم.

چهارمین فعالیت مهم زیست محیطی؛

کودکان در همین سنین کودکی یاد گرفته و عادت می کنند که لامپ و چراغ اضافه را خاموش کنند. تغییر عادات در بزرگسالی سخت و گاهی غیرممکن است. بنابراین در راستای مصرف درست انرژی، به کودکان بیاموزید که از وسایل الکتریکی و برق به جا، به موقع و به اندازه استفاده کنند.

وقتی از اتاق خود برای مدت طولانی خارج می شوند باید چراغ را خاموش کنند. وقتی درون آشپزخانه یا حیاط و توالت کاری ندارند، باید چراغ را خاموش کنند. لامپ های فلورسنت، حدود هفتاد درصد انرژی کمتری نسبت به لامپ های معمولی مصرف می کنند و همچنین گفته می شود که عمر طولانی تری دارند.

یکی دیگر از راهکارهای مفید و موثر، در مصرف بهینه انرژی، زمانی است که هنوز هوا خیلی سرد نشده و شما و فرزندتان می توانید به جای روشن کردن بخاری، سیستم گرمایش و اسپلیت، یک ژاکت نازک و گرم و راحت در منزل به تن کنید. یا قبل از تابستان، که هنوز هوا آنچنان گرم و آزاردهنده نیست، به جای روشن کردن پنکه و کولر و اسپلیت، در منزل لباس خنک و راحت پوشیده و در صورت امکان، در و پنجره ها را باز کنید تا هوا عوض شود. در این مورد ممکن است بسیاری از والدین بگویند که من برای راحتی و آسایش خانواده و فرزندم ارزش زیادی قائل هستم و حاضرم پول برق بیشتری بدهم اما عزیزانم گرما و سرما را تحمل نکنند. عزیزان فراموش نکنید که منظور ما از ارائه چنین راهکارهایی فقط و فقط آموزش غيرمستقيم مصرف بهینه انرژی، در جهت حفظ منابع طبیعی و محیط زیست است. باور کنید که در کشورهای پیشرفته و مدرن جهان بسیاری از افرادی که استطاعت مالی بسیار خوبی دارند حتی در سرمای زمستان نیز این مسئله را بخاطر دیدِ روشنی که نسبت به محیط زيست دارند رعایت می کنند. به عنوان مثال ، در سرمای زمستان انگلیس ، بسیاری از مردم فرهیخته، لباس پشمی و گرم بیشتری می پوشند و تا حد امکان، از سیستم گرمایش کمتری در منزل یا محل کار استفاده می کنند. نه به این دلیل که هزینه برق بالاست بلکه با این توجیه که تا حد ممکن با لباس خودم را گرم کرده و از منابع انرژی مصرف بهینه دارم… دقیقا برعکس تفکر بسیاری از ما ایرانیان، که در تابستان از یک طرف کولر و اسپلیت را روشن می کنیم و از طرفی در و پنجره را باز می گذاریم.!یا زمستان در خانه آستین رکابی و شلوارک می پوشیم اما تمام شومینه ها و وسایل گرمایشی را روشن می گذاریم.!

پنجمین راهکار مهم برای مراقبت از منابع طبیعی و محیط زیست؛

آب را هدر ندهید! اجازه ندهید آب برای مدت طولانی، بدون استفاده یا بی هدف جاری شود.

واقعا چه نیازی است که خودمان یا بچه ها، هر بار موقع حمام کردن، وان را پُر و لبریز کرده و در وان بخوابیم؟ ممکن است فکر کنید که آب همه جا فراوان وجود دارد! این همه دریا، اقیانوس، رودخانه… بله، اما مسئله این است که آب تمیز و آشامیدنی محدود است. یعنی فقط یک درصد از آب های جهان قابل شرب و استفاده میباشد. فقط کافیست یادمان باشد همزمان که ما در وان تمیز خود خوابیده ایم، در آن طرف کشورمان، جایی هست که کودکان آب آشامیدنی هم ندارند! و ما با بستن شیر آب موقع مسواک زدن یا اصلاح صورت خود، می توانیم روزی هشت گالن صرفه جویی یا ذخیره کرده و به طبیعت کمک کنیم. از آن کمک های بدون چشمداشت …

اگر شیر آب چکه می کند و خراب است سریعا آن را تعمیر کنید. برای شستشوی لباس ها در ماشین لباسشویی حتما ماشین را پر کنید و تا حد ممکن از شستن لباس ها با ماشین لباسشویی در زمانی که تعداد لباس ها کم است خودداری کنید.

همانطور که می دانید اروپا قاره پُر آبی است و در هر کشور و هر شهر اروپایی یک رود بزرگ جریان دارد و سالانه باران های بسیاری می‌بارد. آن ها برعکس ما ایرانیان بحران آب ندارند اما عجیب است که در فرهنگشان خیلی خیلی در مصرف آب مراقب هستند. مثلا هنگام ظرف شستن یا هنگام مسواک زدن شیر آب را می بندند. دوش کوتاه‌ می گیرند. گرچه فواید دوش گرفتن طولانی با فشار آب و با آب گرم را می دانند، اما زمان دوش گرفتن خود را محدود می کنند. وان حمام بچه ها را لب به لب پر نمی کنند.! زیرا می دانند که مصرف بی رویه آب، در طولانی مدت، مضرات زیادی برای کره زمین دارد. آن ها فقط به نفع و سود خود نمی اندیشند و کمی جهانی تر فکر می کنند. زیرا به دلیل آموزش صحیح و ریشه ای در مهدهای کودک و مدارس، در کشورهای پیشرفته جهان، مردم از همان کودکی عادت کرده اند که در مصرف آب و برق و گاز و انرژی صرفه جویی صرفه جویی کنند. حتی اگر این منابع ارزشمند، به وفور در دسترسشان باشد، اما قدر این گنج های طبیعی را می دانند. در غرب و حتی در کشورهایی مثل هند، ژاپن، چین، ارمنستان و بلغارستان شما مردمی را مي‌بینید که کمتر خودروی خود را با شلنگ آب می شویند؛ گرچه همیشه اتومبیل هایشان از تمیزی برق می زند! آن ها برای تمیز کردن خودروی خود هر روز از یک سطل کوچک آب و دو عدد پارچه نخی استفاده می کنند. از سردوشی ها و شیرهای مخصوص کم مصرف و یا شیرهای آب هوشمند در دستشویی استفاده می کنند و هنگام مسواک زدن و یا تراشیدن ریش خود، شیر آب را باز نمی گذارند، مگر زمانی که بخواهند مسواک، دهان، تیغ و یا صورت خود را بشویند.

راهکار مهم ششم در جهت حفظ و نگهداری از زمین و محیط زیست؛

زمانی که مورد اورژانسی و فوری نیست، عجله ای در کار نیست و قصد رفت و آمد به مکان های نزدیک را دارید، به جای استفاده از ماشین، می توانید پیاده روی یا دوچرخه سواری کنید. این کار می تواند علاوه بر اکتیو و فعال نگه داشتن شما و فرزندانتان، یک ورزش و پیاده روی مفرح و سالم بوده و در عین حال یک فعالیت زیست محیطی مثبت و پر از سود و ثواب باشد که باعث آلودگی کمتر هوای شهر می گردد.

راهکار هفتم برای قدردانی از طبیعت و کره زمین؛

به پرندگان، گربه ها و سگ های خیابانی غذا بدهید

غذا دادن به حیوانات در حیاط، در کوچه و در پشت دریچه آشپزخانه و بالکن منزل یا در یک پارک، روش و راهکاری عالی برای این است که بچه ها احساس کنند در حال مراقبت از سیاره زمین و سایر موجودات زنده هستند. آنها همیشه این کار را دوست دارند و حس خوبی از حیوانات می گيرند. تعامل کودکان و حیوانات عالی است و این کار باعث خوشحالی حیوانات نیز می شود. اگر به مسائل معنوی اعتقاد داشته باشید مطمئنا می دانید که غذا دادن به پرنده ها و حیوانات، برکت را به منزل شما می‌آورد.

هشتمین راهکار طبیعت دوستانه در جهت فرهنگسازی های زیست محیطی؛

وسایل، لباس ها، لوازم التحریر و اسباب بازی های قدیمی را که دیگر استفاده نمی کنید به خیریه و نیازمندان اهدا کنید. این کار علاوه بر اینکه یک فعالیت نوع دوستانه و یک کار خیر بوده و همدلی و کمک کردن را به فرزندتان میاموزد، در عین حال یک شکل دیگر از بازیافت است!

نهمین راهکارِ روشنفکرانه و طبیعت گرایانه؛

با کودک خود به زبان ساده و قابل فهم، در مورد اهمیت مراقبت از منابع طبیعی و کره زمین صحبت کنید. ایرادی هم ندارد اگر شما خودتان در مورد تغییرات اقلیمی، گازهای گلخانه ای، بحران اوزون، سوخت های فسیلی، گرم شدن زمین و تنوع زیستی زیاد اطلاعاتی نداشته و نمی دانید. هیچکسی از اول با آگاهی و اطلاعات نسبت به این موضوعات مهم محیط زیستی به دنیا نیامده و همه کسانی که الان از این طریق به جهان هستی و طبیعت خدمت می کنند ، با علاقه به تحقیق و مطالعه و جستجو پرداخته اند.  شما هم می توانید به همراه فرزندتان در این مورد بیشتر بیاموزید تا اطلاعات دقیقی به فرزندتان بدهید.

حتی می توانید با خواندن کتاب هایی با این مضمون و به وسیله قصه و داستان به کودک خود و سایر کودکان بیاموزید که عمیقا از منابع طبیعی و کره زمین قدردان باشند. تمرکز بر زیبایی های طبیعت و زمین، داشتن احساس علاقه و عشق به کره زمین و حس قدردانی و سپاسگزاری از طبیعت و مراقبت از آن کار سختی نیست.

دهمین راهکار جهت احترام به طبیعت و حفظ و مراقبت از سیاره زمین؛

از وسایل بازیافتی و دورریختنی، برای استفاده مجدد و جلوگیری از عدم مصرف گرایی استفاده کنید. مثلا با یک بطری آب معدنی بزرگ یک جامدادی یا گلدان زیبای رومیزی درست کنید. به جای اینکه این جامدادی یا گلدان را بخرید. وسایل خراب منزل را به جای دور ریختن و خرید یک وسیله نو، درست کنید. بازسازی کنید. تا حد ممکن از مصرف گرایی و تجمل گرایی جلوگیری کنید. به بچه ها یاد بدهید که غذای خود را کامل بخورند تا دور ریز و اسراف نشود. به آن ها یاد بدهید که یک لباس را تا وقتی که نو و قابل استفاده است بپوشند و به بچه ها یاد دهید که چگونه می توانیم از وسایل قدیمی مانند اسباب بازی ها استفاده مجدد کنیم و آنها را به چیزی جدید و سرگرم کننده تبدیل کنیم. وسایل قدیمی را به وسایل کاربردی مانند گلدان ، جامدادی، قوطی و غیره تبدیل کنید. استفاده از وسایل بازیافتی و دور انداختنی، برای ساختن چیزی قابل استفاده و جدید، یک فعالیت آموزشی چند منظوره است. فرزندان شما به راحتی با این کار الهام بخش میاموزند که از مصرف گرایی دوری کرده و در هر چیز کوچکی، از زوایای مختلف و با دقت بیشتری بررسی و جستجو کنند تا با نگاه و فکری خلاقانه، نحوه استفاده متفا‌وت، مجدد و استفاده درست را کشف کنند.

یازدهمین راهکار برای شکرگزاری از جهان هستی و طبیعت و خلقت؛

یک روز در هفته گوشت نخورید. شما می توانید مثلا یک شنبه ها را در خانه و خانواده خود، یکشنبه بدون گوشت اعلام کنید. چرا؟! حیوانات هم مانند گیاهان و انواع موجودات زنده روی کره زمین، بخشی از این طبیعت و محیط زیست هستند و ما می توانیم در راستای حفظ تعادل محیط زیست و احترام به همه آفریده ها، تا حد ممکن، آسیب رساندن به آن ها برای سیر کردن شکم خودمان و یا برای لذت بردن از طعم گوشت آن ها را به حداقل برسانیم.

به هر حال طبیعت ، هرآنچه برای زندگی و زنده ماندن ما نیاز بوده و هست را از همان ابتدای خلقت و آفرینش، بی هیچ منت و کم و کاستی در خود داشته و دارد تا هیچ جنبنده‌ای را گرسنه نگذارد. یک روز غذای سبز و گیاهی، نه تنها به سلامت بیشتر خانواده ما کمک می کند بلکه حس علاقمندی به محیط زيست و حیوانات را در ما پرورش خواهد داد.

جدا از این، نکته مهم بعدی این است که طبق تحقیقات اخیر دانشمندان، پرورش دام به منظور تولید گوشت و لبنیات ، آب بسیار زیادی مصرف می‌کند و در واقع بیشتر آب مصرفی جهان، دراین زمینه است؛ در شرایطی که بحران آب گلوی خشک زمین را می‌فشارد، آیا مصرف افراطی خوراک غیر ضروری حیوانی، منطقی به نظر می رسد؟ برای ما که از کودکی به خوردن گوشت حیوانات عادت کرده ایم، ترک این عادت کمی سخت است اما می توانیم خوردن آن را به حداقل برسانیم.

با توجه به اینکه همه می دانیم، گوشت و لبنیاتی که اکنون در سفره های ما قرار گرفته، دیگر مثل پنجاه سال قبل نیست و اکنون محصولات حیوانی سرشار از سموم و هورمون ها میباشد. اکثر مرغ ، گاو و یا گوسفندان به صورت غیرطبیعی و با خوراک ناسالم و هورمون‌ها رشد کرده‌ و می کنند و ما انسان های لذت طلب، با مصرف بیش از اندازه چنین خوراکی، هم نابودی منابع آبی را تشدید می کنیم و هم خودمان به مرور زمان دچار بیماری های مختلف خواهیم شد!

زمین تنها خانه ما و نابودی آن به معنای نابودی ما است. در بحران آب، وقتی گوشت حیوانات دیگر غذایی طبیعی و مفید برای ما نیست، می‌شود با پرهیز از مصرف بی‌رویه و غیرضروری آن، هم در مصرف آب برای پرورش دام صرفه جویی کرده و هم منابع آبی را برای آیندگان حفظ و تداوم حیات بر زمین را تضمین کنیم.

دوازدهمین نکته مهم در جهت حفظ سلامت طبیعت و زمین؛

یک پاکت ، کیف، کیسه و یا ساک نخی و پارچه ای داشته باشید و هر بار به خرید می روید از سوپرمارکت، میوه فروش یا هر فروشگاه دیگری، پاکت و کیسه پلاستیکی نگیرید. اینگونه ، با مصرف بی رویه پلاستیک مبارزه کرده اید و به بخشی از مدافعان کره زمین تبدیل میشوید. برای فرزند خود نیز در مورد علت عدم مصرف پلاستیک توضیح دهید. طبق گفته محققان این حوزه؛ شما با انتخاب یک پاکت یا ساک نخی در هنگام خرید، از مصرف ششصد کیسه پلاستیکی جلوگیری می کنید. (پلاستیک در طبیعت تجزیه نمی شود و صدها و هزاران سال طول می کشد تا یک پلاستیک تجزیه شود و این مسئله برای کره زمین و محیط زیست مضر است زیرا باعث آلودگی و تخریب کره زمین است) این آلودگی حتی در گوشت ها، ماهی ها و غذاهایی که ما می خوریم رسوب می کند. حتما گاوها، گوسفندان را در حال خوردن پلاستیک در گوشه و کنار دیده اید. پلاستیک ها از مواد شیمیایی و نفتی درست می شوند و این آلودگی همین الان هم وارد چرخه غذایی ما شده است. ما فقط می توانیم مردم و آیندگان را آگاه کنیم که جلوی تشدید آن را بگیرند.

سیزدهمین راهکار نجات کره زمین و محیط زیست؛ یا درواقع نجات زندگی فرزندانمان؛

پاک کننده ها، مواد شوینده و اسپری های خوشبوکننده سمی ، هم محیط زیست اطراف شما را آلوده کرده و به طبیعت ضرر می رسانند و هم باعث ایجاد بیماری در شما خواهند شد. بنابراین با توجه به اینکه پاک کننده ها و شوینده های غیر سمی زیادی در بازار وجود دارد، می توانید از بین آنها انتخاب کنید و یا حتی می توانید خودتان نیز پاک کننده و شوینده طبیعی و بی ضرر درست کنید. پاک کننده های طبیعی نه تنها برای محیط زیست بهتر هستند، بلکه برای خانواده شما نیز بهتر خواهند بود.

واقعیت این است که حدود نیمی از محبوب‌ترین برندهای مواد شوینده موجود در بازار، باعث آسیب ریه و سایر بیماری‌ها از جمله میگرن، حملات آسم، بثورات پوستی یا حتی تشنج و آلرژی خواهند شد. به جای استفاده از خوشبوکننده های هوا، پنجره ها را باز کنید، از پنکه استفاده کنید، یا خودتان از قطره های روغن خوشبوکننده طبیعی در اسپری آب استفاده کنید. به جای مواد شوینده و پاک کننده هایی که می توانند چشم و پوست را بسوزانند برای تمیز کردن توالت و فر و گاز، از سرکه و خمیر جوش شیرین استفاده کنید. همچنین برای شستن سبزیجات و میوه جات نیز از نمک یا سرکه و جوش شیرین استفاده کنید. .

زمین، خانه ماست. این نقطه آبی کوچک، در کل کائنات… تنها خانه ماست و همه ما ، همه هشت میلیارد نفر جمعیت روی این سیاره، مسئول تمیز، پاک، زیبا و منظم نگه داشتن این خانه هستیم. اگر فقط قرار باشد یک عده از انسان های محدود و معدود؛ این نکات را رعایت کنند، مسلما یک چالش طاقت فرسا و تا حدودی بی فایده به نظر می رسد!

اما زمانی که هر کسی در حد خود، وظیفه خود را انجام دهد و هر خانواده، به فرزندان خود و هر مدرسه و مهدکودک به شاگردان خود بیاموزند، آسان تر ، بهتر و نتیجه بخش خواهد بود.

 روز زمین، بهترین زمان برای ارزیابی مجدد باورها، فرهنگ و رفتارهای خودمان نسبت به این سیاره و پیدا کردن راهکارهای جدید، برای قدردانی از زمینِ زیبا و عزیزمان است.

 خوشبختانه، همانطور که دیدید، گام‌های کوچک بسیاری وجود دارند که همه ما، خانواده‌ و فرزندانمان و همینطور تمامی افراد جامعه‌ می توانیم جهت تأثیر مثبت و بزرگ بر محیط برداریم…

آیه ۶۱ سوره هود می‌فرماید “او شما را از زمین آفرید و از شما آبادانی زمین را طلب کرد”

شما و خانواده تان، عشق خود را به زمین و طبیعت، چگونه به ما پرسنل پژوهشکده اختر و همه دوستان ‌و آشنایانتان نشان می دهید؟ مایلیم بشنویم و بدانیم که شما اختری های نازنین و فرهیخته، هر کدام چگونه و با چه راهکارهایی، به فعالیت های مربوط به مراقبت و آبادانی زمین کمک می کنید.

از هر فعالیتی که انجام می دهيد یک فیلم کوتاه تهیه کنید و آن را در یک پست اینستاگرامی در صفحه اینستاگرام خود ثبت کنید و به دوستان، آشنایان و دنبال کنندگان خود نیز ارائه و آموزش دهید. صفحه اینستاگرام اختر را نیز در این پست خود منشن و تگ کنید و در دایرکت اینستاگرام به ما اطلاع دهید تا ما هم ببینیم و از شما قدردانی کنیم. با این کار دوستان بیشتر و جدیدی پیدا می کنید و هر چه افراد بیشتری را به انجام اینگونه فعالیت ها ترغیب کنید، هم کره زمین و طبیعت از شما قدردانی می کند و هم وضعیت محیط زیست و سلامت فرزندانتان در آینده بهتر خواهد بود.

نویسنده؛ دکتر گلشیدنمازیان

این پست دارای 2 دیدگاه است

  1. مامان روشا محمدخانی آمادگی مژگان جون

    سلام وقت بخیر و خدا قوت.
    چقدر لذت بردم از این تفکر و دیدگاه زیبای مدیریت محترم پژوهشکده اختر. بله با کمال میل در خدمتیم برای هر نوع همکاری. من نتونستم این مطلب رو انتقال به واتساپ‌کنم یا سیوش کنم آیا امکان ارسال pdf آن در واتساپ وجود دارد؟ اگه بله در صورت امکان برای والدین ارسال شود راحتتر می شود مطالعه کرد و به اشتراک گذاشت. سپاس

    1. پژوهشکده اختر

      درود و سپاس از همراهی شما والد مهربان و فرهیخته. سپاس از کامنت پر از مهر و لطف شما… حتما ، انشاالله فایل رو در واتساپ برای همه ارسال می کنیم.

دیدگاهتان را بنویسید